Met hun pop-upmuseum lieten de havo 5-leerlingen van het Valuascollege in Venlo het verschil tussen beginnende en gevestigde kunstenaars zien. Hun tentoonstelling met het thema ‘water’ was een groot succes.
Kunstwerk hoofdfoto: Mimosa Spits
Hoe gebruiken kunstenaars water als inspiratiebron of uitgangspunt van hun werk? En wat is de symbolische betekenis van water? Ga er als havo 5-leerling maar aan staan om zo’n thema van het centraal examen ‘Tekenen, handvaardigheid en textiele vormgeving’ te doorgronden. Richard Wering, docent Handvaardigheid, Kunstgeschiedenis en CKV, vraagt zich elk jaar af hoe hij zijn leerlingen daarbij kan helpen. “Ik leer ze de theorie en hoe je water terugziet in diverse kunststromingen”, vertelt hij. “Maar hoe zorg ik ervoor dat ze zich in drie uur les per week zo’n thema eigen maken?”
Hoe tof is het om leerlingen vanuit het eindexamenthema naar werk van professionele kunstenaars te laten kijken?
Professionele kunstenaars
Toen Richard werd getipt over de Nationale Museumweek en de mogelijkheid om een pop-upmuseum te organiseren, besloot hij zijn klas aan te melden. Hij pitchte bij de Museumvereniging hoe tof het zou zijn om zijn leerlingen vanuit het thema water naar werk van professionele kunstenaars te laten kijken. “Ik gaf aan dat ik daarvoor met mijn favoriete museum Van Bommel van Dam wilde samenwerken”, aldus Richard. “Het is een modern museum dat openstaat voor ideeën, alles wil uitproberen en ook meedenkt over onderwijs. Ze waren echt een fantastische partner.”
Aan de slag
Het museum werd inderdaad een partner, want de pitch werd gewaardeerd en Richard kon met zijn eindexamenklas aan de slag. Museum Van Bommel van Dam maakte een voorselectie van werken die bij het thema water pasten. De leerlingen moesten bedenken en beschrijven hoe en met welk doel de kunstenaars van deze werken water verbeelden. Zo selecteerden ze 26 werken, waarna het pop-upmuseum samen met een professioneel team van Van Bommel van Dam werd ingericht. Daarbij benutten ze de ruimtes in de school optimaal; de uitgekozen werken werden verspreid over het restaurant, de brasserie, de lounge en de bezinningsruimte.
Vorm en bedoeling
De leerlingen leerden dat het niet vanzelfsprekend is om een bepaald werk zo maar ergens op te hangen of neer te zetten. Ook moesten ze zelf publiciteit voor hun pop-upmuseum genereren en de bijbehorende teksten schrijven. “Er moet samenhang zijn en de tentoonstelling moet een verhaal vertellen”, zegt Richard. “Daarvoor moesten de leerlingen zich op een andere manier in de materie verdiepen.” Wat hem opviel, waren de keuzes die ze maakten. De collectie van Museum Van Bommel van Dam omvat werk van belangrijke Nederlandse kunstenaars. “Maar de leerlingen kozen juist zonder enig vooroordeel werken uit op vorm en bedoeling. Dat vond ik heel bijzonder.”
De tentoonstelling haalde het eindexamenwerk uit de context van de klas en daardoor kreeg het waarde
Stimulans
Ook bijzonder was dat de leerlingen hun eigen eindexamenwerk tussen de andere kunstwerken tentoonstelden. Het was hun eigen idee om zo het verschil tussen beginnende en gevestigde kunstenaars te laten zien. Leerling Mimosa Spitz: “Dat mijn kunstwerk zich kan meten met ‘echte’ kunst is voor mij een stimulans om hiermee verder te gaan.” Het pop-upmuseum was een groot succes, met enthousiaste reacties van ouders, andere (oud-)leerlingen, docenten, buurtbewoners en gasten uit Venlo. “De leerlingen waren ongelooflijk trots op hun eigen werk, maar ook op de collectie van het museum”, zegt Richard. “En de buurtbewoners kwamen zelfs klagen dat de tentoonstelling wel wat langer had mogen duren.”
Zingeving van kunst
Volgens de docent haalde de tentoonstelling het eigen werk van de leerlingen uit de context van het klaslokaal. “Daardoor kreeg het waarde en ontdekten de leerlingen letterlijk de zingeving van kunst. Daar waren ze echt lyrisch over.” Richard is ervan overtuigd dat de organisatie van zo’n pop-upmuseum ook helpt om vanuit een veel breder perspectief naar het eindexamen te kijken. ”Het heeft mijn eigen reikwijdte ook vergroot”, zegt hij. “Zo’n thema in de praktijk brengen, verruimt en activeert je eigen vrije denken.”
Gezamenlijk project
Over de vraag of hij volgend jaar weer wil meedoen, hoeft Richard niet lang na te denken. “Het past helemaal bij de visie van de stadsschool die we zijn en de samenwerking die we zoeken in de stad.” Als het volgend jaar lukt, zou hij wel eerder beginnen met de voorbereiding. “Ik wil graag zelf lesmateriaal ontwikkelen en daar ook al iets mee doen in de vierde klas”, zo zegt hij. “Het was namelijk best spannend om dit zo vlak voor het eindexamen met havo 5 te organiseren. Met meer voorbereidingstijd kan ik mijn leerlingen nog beter klaarstomen voor hun eindexamen.”
Waardevol
Tot slot nog een tip voor andere scholen: “Wij zijn een brede school en hebben onze vmbo-leerlingen de catering tijdens de ‘grand opening’ laten verzorgen. En leerlingen uit onze TOPklas kregen de opdracht om de foto’s te maken. Zo maakten we van dit pop-upmuseum van havo 5 een gezamenlijk project waar meer leerlingen hun talenten konden laten zien. Dat is ongelooflijk waardevol.”
Zelf organiseren?
Schoolinfo brengt de Museumvereniging in contact met scholen die mee willen doen aan de Nationale Museumweek. Wil jij meer informatie over het organiseren van een pop-upmuseum of wil jouw school ook meedoen, laat het ons dan weten via info@schoolinfo.nl of 030-232 48 90.