In 2018 onderzocht Schoolinfo samen met vijftig scholen welke knelpunten zij ervaren in het huidige examenstelsel. Deze scholen gaven aan dat het stelsel weinig flexibiliteit biedt voor maatwerk aan leerlingen. Ook leidt het stelsel tot ‘teaching to the test’. In de bovenbouw hadden deze scholen het gevoel vooral bezig te moeten zijn met leerlingen voorbereiden op het centraal examen.
Onderwijsontwikkelingen verwerken in het schoolexamen
Als school wil je je leerlingen voorbereiden op hun toekomst. Om het onderwijs zo goed mogelijk hierop in te richten, ga je bijvoorbeeld aan de slag met het bieden van meer betekenisvol onderwijs, het bieden van maatwerk en keuzemogelijkheden, en aandacht voor persoonsvorming. Deze onderwijsontwikkelingen zijn breder dan leerlingen voorbereiden op het centraal examen. Het liefst zet je deze onderwijsontwikkelingen door in de bovenbouw en in het ideale geval sluit het schoolexamen ook aan bij deze onderwijsontwikkelingen. Daarom vragen steeds meer scholen zich af: hoe kunnen we ons schoolexamen op een andere manier inrichten, zodat het aansluit bij onze onderwijsvisie?
Benutten van de formele ruimte
Schoolinfo ging met een aantal scholen in gesprek over deze vraag en verzamelde voorbeelden uit de praktijk. Op De Nieuwste School sluiten leerlingen onderdelen vakoverstijgend af, aansluitend bij de vakoverstijgende leergebieden waarin leerlingen onderwijs volgen. Stad en Esch liet zien hoe zij het PTA hebben verkleind naar één schooljaar, op basis van het advies van de Commissie Ten Dam. Zo creëert deze school meer vrijheid in het vormgeven van het onderwijs in de bovenbouw.
Wat moet en wat mag
De scholen waar Schoolinfo mee in gesprek ging, gaven twee thema’s aan waar zij mee worstelen. Het vertalen van onderwijsontwikkelingen naar het schoolexamen vraagt dat ze de formele ruimte in het schoolexamen opzoeken. Maar wat moet en wat mag binnen deze ruimte? Mag je bijvoorbeeld een formatieve toets als schoolexamen in het PTA zetten? Daarnaast wil je als school jouw leerlingen gedegen blijven voorbereiden op het centraal examen. Als het schoolexamen hier niet meer op gericht is, op welke manier kunnen we leerlingen hier dan mee helpen?
Samen sta je sterker
Inmiddels heeft aan aantal scholen de krachten gebundeld om met elkaar deze vragen te verkennen. Op 1 oktober bracht Schoolinfo een groep docenten en schoolleiders van zeven scholen bij elkaar. Het komend schooljaar gaan zij met elkaar ervaringen en ideeën uitwisselen en hun kennis vergroten over de beschikbare wettelijke ruimte om het schoolexamen aan te passen aan hun eigen onderwijsvisie. Het doel van de groep is om een balans te vinden tussen dromen en aan de slag gaan met concrete ideeën: Wat zouden we willen? Welke ruimte is er? Op welke manier kunnen we die invullen?
Kennisdeling
Naast het onderling ervaringen uitwisselen, wil de groep de opgedane kennis delen met de sector. Houd de komende tijd de website van Schoolinfo in de gaten voor de ervaringen, geleerde lessen en opbrengsten van deze scholen.
Goede voorbeelden?
Wij zijn op zoek naar voorbeelden uit de sector van scholen die hun schoolexamen invullen op een manier die aansluit bij hun onderwijsvisie. Ben jij werkzaam op zo’n school, neem dan contact op met Tessa Houwing. Ook als je vragen hebt over de activiteiten en opbrengsten van de groep kun je bij Tessa terecht.