TL-leerlingen beter voorbereiden op hun toekomst met beroepsgericht onderwijs

In deel 1 van dit artikel kon je al lezen hoe Het Perron de ontwikkeling van het TL+-curriculum heeft georganiseerd. Maar hoe ziet het curriculum er uiteindelijk uit?

Sinds het schooljaar 2018-2019 heeft Het Perron een leerlijn TL+. Het doel van de leerlijn is om TL-leerlingen niet alleen theoretisch, maar ook praktisch te scholen. Hoe ziet het curriculum eruit?

Met de TL+-leerlijn worden leerlingen beter voorbereid op een vervolgopleiding op het mbo. Betekenisvol onderwijs met vakoverstijgende modules en echte opdrachtgevers maken deel uit van de leerlijn. Een aantal leden van de stuurgroep TL+ van Het Perron vertelt hoe zij het onderwijs hebben ingericht zodat TL-leerlingen meer in aanraking komen met beroepsgericht onderwijs. In deel 1 van dit artikel kon je al lezen hoe Het Perron de ontwikkeling van het TL+-curriculum heeft georganiseerd.

Versterkt beroepsgericht onderwijs

De behoefte van het lokale beroepenveld aan zowel theoretisch als praktisch geschoold personeel vormde een aanleiding voor Het Perron om in te zetten op versterkt beroepsgericht onderwijs voor de TL-leerlingen. Voorheen haalden leerlingen een overwegend theoretisch diploma. Leerlingen lieten veelal hun beroepsgerichte vak vallen in leerjaar drie. Dat kwam omdat leerlingen hun beroepsgerichte vak in leerjaar drie samen met KBL- en BBL-leerlingen volgden, waardoor zij onvoldoende werden uitgedaagd.

Meer uitdaging bieden

Het aantal leerlingen dat wĆ©l voor beroepsgerichte vakken koos, was dermate klein dat zij samen in een klas werden geplaatst met KBL- en BBL-leerlingen. Hierdoor konden docenten de TL-leerlingen niet de uitdaging bieden die zij nodig hadden. ā€œDe bovenbouwdocenten voelden daarom een noodzaak om de TL-afdeling te veranderen, zodat TL-leerlingen ook praktisch goed worden onderlegd en uitgedaagdā€, aldus GĆ©a van den Elsen, voormalig teamleider TL. Petra Vandersteen, docent Zorg & Welzijn en Dienstverlening & Producten: ā€œVoor TL-leerlingen is het gunstig om ervaring op te doen met beroepsgerichte vakken, omdat de geleerde kennis en vaardigheden op het mbo weer terugkomen.ā€ Daarnaast is het beroepsgerichte profiel een manier voor Het Perron om zich te onderscheiden van andere scholen voor voortgezet onderwijs in de regio.

Proeven van beroepsprofielen

De beroepsgerichte leerlijn begint in de onderbouw. Leerlingen krijgen in leerjaar ƩƩn en twee een oriĆ«ntatie rondom de domeinen die terugkomen in de vmbo-beroepsprofielen. Deze domeinen zijn mens, techniek en ondernemen. Elk halfjaar staat in het teken van een thema waarin de aansluiting met de domeinen wordt gezocht. Het eerste halfjaar van het eerste leerjaar staat bijvoorbeeld in het teken van ā€˜Grenzeloos’, waar leerlingen van leerjaar twee in deze periode werken aan het thema ā€˜Consuminderen’. Alle vakdocenten proberen hun lesstof zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij het thema. Mens en Maatschappij behandelt bijvoorbeeld anders wonen en anders eten in het thema ā€˜Consuminderen’, waar wiskunde daarop aansluit met lesstof over energieverbruik.

Eigen onderzoeksvraag

In de onderbouw beginnen leerlingen met het formuleren van een onderzoeksvraag over het thema, gebaseerd op hun eigen interesse. Binnen het thema ā€˜Consuminderen’ onderzoekt een leerling bijvoorbeeld wat nodig is om mensen bewust om te laten gaan met afvalverwerking. Leerlingen werken aan het beantwoorden van hun onderzoeksvraag tijdens de vakken BioZorg, TechNas en Beeldende Vorming. Daarvoor wordt in inspiratielessen aandacht besteed aan de vaardigheden die hiervoor nodig zijn. Zo maken leerlingen kennis met onder andere het werken met robots of het bouwen van websites. De uiteindelijke conclusie wordt aan het eind van een thema gepresenteerd.

Verdiepend werken in het derde jaar

In leerjaar drie volgen leerlingen een verdiepend programma, waarbij aan zes thema’s van elk vijf weken wordt gewerkt. Elk thema valt binnen een beroepsrichting van het vmbo, zoals Zorg & Welzijn, Economie & Ondernemen, of Techniek. Binnen de richting Techniek werken leerlingen bijvoorbeeld aan het thema ā€˜Escaperoom’, waarin zij hun eigen escaperoom bouwen.
Het profiel Dienstverlening & Producten dient in het derde jaar als kapstok voor de thema’s. De leerdoelen van Dienstverlening & Producten zijn namelijk verweven in alle thema’s. Virginie van Driel, voormalig projectleider TL+: ā€œOp deze manier leiden we leerlingen breed op: ze doen examen in Dienstverlening & Producten en specialiseren zich in leerjaar 4 aan de hand van keuzevakken.ā€

Onderzoekend en ontwerpend leren

De onderwijsvisie in het derde leerjaar is gericht op ontwerpend leren. Leerlingen doorlopen in ieder thema een ontwerpcyclus. Deze begint bij de verkenning van het thema en loopt door naar het presenteren van een eindproduct. Het viel docenten op dat leerlingen in de cyclus van het ontwerpend leren de verkenningsfase vaak niet grondig genoeg uitvoerden. Daarom krijgt onderzoekend leren extra aandacht in leerjaar ƩƩn en twee. ā€œIk merk dat leerlingen zelfstandiger, enthousiast en nieuwsgierig worden van deze manier van onderwijsā€, vertelt docent Engels Ilja van Lunteren.

Vakoverstijgend

In elk thema werken leerlingen vakoverstijgend. Niet alleen de praktische vakken zijn onderdeel van de thema’s, maar ook de theoretische vakken. De vakdocenten proberen de lesstof zo te verdelen dat deze iedere keer relevant is voor de thema’s. Zo verwerken leerlingen de stelling van Pythagoras in hun escaperoom. Voor Nederlands schrijven leerlingen een formele brief naar de gemeente om een vergunning aan te vragen voor hun foodfestival. Leerlingen zijn blij met de meer praktijkgerichte TL-leerlijn. ā€œIk hou niet zo van leren uit boeken. Op deze manier kan ik wel TL doen, maar ook praktisch bezig zijnā€, vertelt een leerlinge uit TL3.

Hoe verder?

Het Perron gaat de komende tijd aan de slag met de doorontwikkeling van hun onderwijs. EĆ©n van de stappen hierin is het steviger neerzetten van de in het curriculum verweven leerlijn van Dienstverlening & Producten. Daarnaast gaat de school zich verder verdiepen in het onderzoekend leren, zodat dit nog beter vorm kan worden gegeven in de thema’s in de onderbouw.

Meer weten

Voor vragen over de ontwikkelingen op Het Perron kun je contact opnemen met Tessa Houwing. Wil jij met jouw school zelf aan de slag met het curriculum en heb je hier vragen over? Neem dan contact op met Anna Serraris.

Beste relatie,

Vanaf 1 januari 2021 zijn de activiteiten van Schoolinfo gecontinueerd vanuit de VO-raad. In een bericht van de VO-raad, licht Paul Rosenmƶller dit toe. Lees dit bericht hier.

Scholen hebben hard gewerkt aan het vernieuwen en verder ontwikkelen van hun onderwijs. Als Schoolinfo hebben we dat gefaciliteerd vanuit projecten, maar ook met individuele scholen en netwerken samen. Dat hebben we met heel veel plezier gedaan. Het heeft eraan bijgedragen dat onderwijs en innovatie hoog op de agenda van de sector is komen te staan.

We willen iedereen hartelijk danken voor het vertrouwen en de samenwerking in de afgelopen jaren.

Thea van den Idsert,
Namens het hele team van Schoolinfo

Werkboek innovatief leren – vijf lessen van Schoolinfo

Schoolinfo heeft nog ƩƩn keer gedaan waar ze goed in waren: kennis delen, anderen helpen om te innoveren, en ondersteunen in vooruitgang. In dit werkboek vind je dan ook de belangrijkste lessen van Schoolinfo om te (leren) innoveren. Hopelijk inspireren ze je en geven ze jou dat duwtje in de rug om de volgende stap te zetten.

Voortzetting activiteiten Schoolinfo

Een groot deel van de activiteiten van Schoolinfo wordt voortgezet in het programma Voortgezet Leren en binnen andere projecten van de VO-raad. Bekijk de websites voor praktijkvoorbeelden van andere scholen, inspiratie en tips over onderwijs- en schoolontwikkelingen.