Docenten uit de innovatiewerkgroepen van Leerling 2020 deden ervaring op met de methodiek design thinking. Wat vonden ze ervan? Lees hoe de methode ook de weg naar het klaslokaal heeft gevonden.
Anouk Gasseling, docent op de Berger scholengemeenschap en Evi Haan, docent bij de Prinsentuin van Cooth in Breda, kwamen tijdens de innovatiewerkgroepen van Leerling 2020 voor het eerst in aanraking met design thinking en zijn heel enthousiast. Design thinking is een praktische methodiek uit het bedrijfsleven om een product te ontwerpen. Schoolinfo heeft het geschikt gemaakt om in het onderwijs toe te passen.
Design thinking
In groepjes van acht docenten van verschillende scholen ontwikkelen de innovatiewerkgroepen, via het design thinking-proces (zie afbeelding), binnen een half jaar tijd een concreet product dat aansluit op de behoeftes van de gebruikers. Beide docenten zijn verrast waar ze op uitkwamen. Bij Anouk is dat een op Rummikub-gebaseerd spel over projectonderwijs en het examen. De groep van Evi biedt een roadmap ter voorbereiding op praktijkgericht leren.
Datadownload
Anouk stelde met haar groep de vraag op: Hoe dragen we bij aan het scheppen van vertrouwen dat projectonderwijs de leerling ook goed voorbereidt op het eindexamen? In de analysefase leerde Anouk een interviewtechniek met behulp van post-its (de datadownload) die volgens haar heel efficiënt werkt. Anouk: “Ik kon met de gekleurde post-its heel snel clusteren. Na een half uur interviewen was ik binnen een kwartier klaar met de uitwerking.” Een emotie die docenten in de weg zit blijkt onzekerheid. Tijdens het zogenoemde ‘reframen’ vonden ze twee soortgelijke situaties buiten de context en voor iedereen herkenbaar: het sollicitatiegesprek en de eerste date.
Reframen
Een paar oplossingen die zowel bij een sollicitatiegesprek als bij het werkgroepvraagstuk naar voren kwamen waren: goede voorbereiding, positieve bevestiging en het onderwerp bespreekbaar maken. Dit zijn elementen die in het product (een spel) aan bod komen om onzekerheid weg te nemen bij docenten die met projectonderwijs aan de gang willen. Het viel Anouk op dat het niet voor iedereen makkelijk is om met design thinking te werken. “Je moet het vraagstuk wel los durven laten tijdens het reframen. Dus snappen dat je eerst helemaal van het onderwerp weg moet gaan om er uiteindelijk weer bij terug te komen.”
Creatief
Anouk vindt het werken met design thinking leuk en uitdagend. “Het is wel abstract als je heel ver van het onderwerp weggaat, maar dat vind ik juist leuk omdat je daar heel creatief van wordt. De methode zelf is heel concreet. De stappen die je moet nemen zijn duidelijk en je komt echt ergens. En dat in een paar maanden! Het is spannend dat je niet weet waar je op uitkomt, door het te doen kom je er vanzelf achter. Ik had van tevoren nooit gedacht dat we een spel zouden maken.”
Emoties
De groep van Evi richtte zich op de vraag: Hoe kunnen we collega’s leren praktijkgericht te leren? Ze brachten in beeld wat praktijkgericht leren is en waarom het volgens hen zo belangrijk is. De blokkades die mensen hebben bij deze onconventionele manier van leren, hebben te maken met angst, durven loslaten en vertrouwen. In een andere context komen deze emoties voor bij je eerste huis kopen en het rijbewijs halen. Evi: “We onderzochten welk proces je in die situaties doorloopt. Daarna gaven we aan wat de belangrijkste stappen waren waarmee je die emoties kan ondervangen.”
Schoolinfo begeleiding
De groep van Evi concludeerde dat je houvast nodig hebt en keuzes moet kunnen maken. Het product werd een roadmap als voorbereidingstraject voor de docent. Op de route staan dingen waar de docent allemaal aan moet denken. Na alle punten te hebben afgevinkt kan hij of zij vol goede moed op pad. Bij de sessies van de innovatiewerkgroepen zit een begeleider van Schoolinfo. Evi: “Zij stuurt bij en hakt knopen door als we ergens te lang bij blijven hangen. Om de deadline te halen wijst zij ons op het schema. Dat is nodig om het te redden binnen de tijd.”
Reframen werkt
Evi had van tevoren niet gedacht dat de scenario’s, die voortkwamen door het reframen, zo bruikbaar zouden zijn voor het eindproduct. “Hier hebben we echt iets aan. Door deze werkwijze wordt het ineens veel duidelijker waar de blokkades zitten en wat je moet doen om ervan af te komen. Ik houd erg van het outside the box-denken. Hierdoor blijf je niet hangen in aannames en het brengt je op een compleet ander spoor. Het bracht de deelnemers in de groep, die uit alle uithoeken van Nederland komen, ook tot elkaar. Heel bijzonder en erg leuk om te doen.”
Design thinking in de klas
Anouk en Evi zijn zo enthousiast over het werken met design thinking dat ze het zelf toepassen in de klas. Evi: “Ik gebruikte het worst case scenario-principe om mijn lessen te evalueren met leerlingen. Mijn leerlingen omschreven moeiteloos wat het stomste project ooit zou zijn. Heel handig!” Anouk: “Wij ontwerpen een in 3d-geprint ruimtestation en iedereen verzorgt een onderdeel. Aan bod komen vragen als: waar moet het ontwerp aan voldoen, hoe los je problemen op en in welke andere situatie liep je hier tegenaan. Ik vind het erg leuk om dat uit te proberen.”
Een ingewikkeld onderwijsvraagstuk vanuit verschillende kanten bekijken? Dan is de design thinking methodiek geschikt voor jou. Neem hiervoor contact op met Schoolinfo: info@schoolinfo.nl.